Trong
lúc nhạc Pop Việt đang lâm vào khủng hoảng với những vấn nạn đáng buồn và xấu
hổ thì Rock Việt quay trở lại.Có Phải Rock đang hồi sinh như một tín hiệu vui? Phải
chăng Rock trở thành một nhịp điệu-cũ mà mới,mới mà cũ-sẽ át đi và hy vọng có
thể làm quên đi những điệu nhạc buồn của Pop với những lỗi nhịp khó tha thứ?Rock
Việt có thể làm được điều đó như mong đợi?
Có vẻ như sự trình diện của nhóm Bức
Tường với live show Bông hồng thuỷ tinh
cách đây khoảng một tháng gợi cho ta sự hồi sinh và cứu tinh của Rock cho nền
nhạc trẻ Việt. Những bước trở lại ban đầu không quá tệ của Bức Tường với những
món ăn lâu ngày không được nếm đã đưa chúng ta lên nấc thang đầu của niềm hào
hứng âm nhạc đang nguội lạnh gần đây.Rock được tung hô hơn những gì nó có là vì
thế; và niềm mong đợi lớn hơn thực tiễn của Rock Việt đã khiến hai đêm nhạc
Rock cuối tháng 5-2004 vừa qua tại sân Lan Anh(TpHCM) trở thành hai đêm hụt
hẫng của Rock mà hai nạn nhân là Trio 666 và MTV. Từ nấc thang đầu tiên, nhiều
fan của Rock lại rơi xuống mặt đất.
Rock Việt đã có nhiều lần trồi sụt.
SàiGòn là nơi Rock Việt ra đời đầu tiên
từ thập niên 60, du nhập theo bước chân lính viễn chinh Mỹ. Rock Việt lúc đó là
“Rock nhái” với những ban nhạc “cóp”Mỹ hoàn toàn từ cái tên cho đến phong cách.
Lúc đó, những ca sĩ hát kiểu Rock cũng rất nổi danh và được ái mộ dài lâu như
Elvis Phương, Julie…Nhưng Rock chưa bao giờ là đỉnh điểm thời ấy dù sau đó có
Phượng Hoàng ra đời với ít nhiều tính sáng tạo và những bài hát có bản sắc hơn
những gì đã diễn ra trước đó.
Sau 1975, Rock trở lại với thời hoàng
kim của nó từ cuối thập niên 90. Có hàng chục nhóm Rock với nhiều phong vị Rock
khác nhau đã tạo ra một diện mạo mới của Rock Việt. Nhiều sân chơi cho Rock
được mở ra mà tâm trí người yêu Rock còn nhớ được: Liên hoan Pop-Rock tại nhà
văn hoá TN TpHCM(1990). Phong trào Unplugged giữa thập niên 90. Liên hoan các
ban nhạc sinh viên ở Hà Nội(9-98) Đại hội nhạc trẻ mùa thu tại trung tâm văn
hoá quận 5, TpHCM(8-99). Các chương trình Đêm Trẻ, Giai điệu Trẻ, Hội quán Trẻ…Có
thể gọi đầu thập niên 90 là cao trào của Rock Việt với những cái tên quen thuộc:
Trắng đen,Da Vàng, Alpha...Nhưng sau những dịch chuyển hình Sin suốt thập niên
90 Rock lắng đọng rồi biến mất.
Nguyễn Đạt-Linh hồn nhóm Da vàng
Nếu tính từ lần”Hội quần hùng anh hào
Rock”lần cuối tại Đại hội nhạc trẻ mùa thu 1999 thì Rock Việt”lặn”mất gần 5 năm
cho đến gần đây với sự xuất hiện của Bức Tường rồi sau đó là 666 và MTV.
Rock vừa trồi lại sụt ngay? Rock vừa
trở về lại vội đi? Thật quá buồn cho ai mất 5 năm mong đợi? Có đúng vậy không?
Không phải với vài trăm khán giả đến
với 2 đêm Rock cuối tháng 5 là cơ sở để gọi Rock đại bại. Dù ta có nhớ lại đã
có hàng ngàn khán giả trong thời hưng thịnh của Rock như ở Liên hoan Pop-Rock
năm 1990 chẳng hạn. Con số đôi khi không ý nghĩa gì trong một hoàn cảnh nào đó.
Cái thua của Rock 666 và MTV nằm ở tinh thần Rock và tố chất Rock.
Có ai đó nói rằng Rock là một Văn hoá
mở vì thế nó thích nghi với mọi nền Văn hoá và mọi thứ pha trộn theo kiểu
Multi-Media. Nói thế không sai nhưng vừa thừa lại vừa thiếu. Thừa là vì không
chỉ Rock mà mọi nền Văn hoá sống động đều mở. Thiếu là vì thích nghi là một
chuyện nhưng phát triển tốt hay không là chuyện khác.
Văn hoá Việt, tố chất Việt không phải
là mảnh đất màu mở để Rock phát triển toàn diện dù nó thích nghi được với Rock.
Rock không chỉ là gầm rú, là hầm hố. Đó
chỉ là một cành nhánh. Heavy metal, Hard
Rock chẳng hạn(Led Zeppelin, Blak Sabbath, Motorhead…) Rock không chỉ
hát như gào thét,”chửi bới”như Modern Rock(Kate Bush, Alanis Morissette). Rock
còn là sự tinh tế. Như là Classic Rock(Eric Clapton, Jimmy Hendrix…) Hoặc là
một dạng tổng hợp tạo ra cái gì mới như Alternative Rock(Nivarna, R.E.M, Pearl
Jam, Oasis…)
Rock không đại chúng như Pop nhưng cũng
không cao siêu như Jazz. Nhưng vẫn có thứ Rock dễ nghe(Bryan Adam, The Eagles, Gary
Moore…). Thuật ngữ gọi là AOR(Adult Oriented Rock)
Vân vân…
Rock cũng dễ dàng pha trộn với các hình
thái nhạc khác mà vẫn cứ là Rock như Rock tinh tuyền vậy. Có thể kể: Country-Rock,
Jazz-Rock, Folk-Rock…Thậm chí có cả Opéra-Rock nữa.
Rock không cứ phải là hình thức, áo
quần, tóc tai dữ dằn. Chắc hẳn mọi người vẫn nhớ anh chàng Beck với một giải
Grammy cho nhạc Rock có vẻ giống thư sinh hơn là một hình ảnh quen thuộc về
Rock có ngoại hình quái nhân.
Vậy mà những gì 666 và MTV phô diễn với
cái gọi là Alternative Rock(Tạm dịch: một thứ Rock khác) tại sao đành phải gọi
là Rock loãng hay đúng hơn là Demi-Rock(Rock nửa vời)? Dù khái niệm Rock vô
cùng mở và linh động như đã nói ở trên.
Đặc trưng
của Rock là giọng ca cũng là nhạc cụ. Nhạc chính, ca phụ. Rock được giải thích
như thế ngoài một lối sống, một phong cách và một kiểu văn hoá Rock đi kèm.
Nếu thế thì
666 và MTV chưa phải là Rock ngoài việc chơi Pop khá tốt với một kiểu phỏng
theo Rock cho dù có biện minh như trên. Bức Tường đã vượt xa hơn họ dẫu chưa
phải là xuất sắc nhưng có thể chấp nhận được.
Rock xuất
hiện và không chết. Rock luôn tuôn chảy như suối ngàn hoặc như mạch ngầm. Chí
ít trên thế giới Rock là như thế, và ở Việt Nam Nam
Bài viết này
không phải là chê Rock Việt, cũng không phải bài Rock nội. Nó chỉ đưa ra một
cái nhìn về Rock trên cơ sở Văn hoá Rock và thực tiễn Rock Việt chứ không phải
là sản phẩm của cảm tính.
Tôi không
yêu Rock nhưng hoàn toàn kính trọng Rock.Bởi vì nó là văn hoá, là sáng tạo.Tôi
chỉ không tôn trọng cái gì kém sáng tạo, thiếu nội lực nhưng lại nhân danh Rock
để làm Rock như một nền văn hoá đa cấp, đa phương và nhạy cảm khiến Rock mất
giá trị trong đôi mắt những người chưa hiểu Rock.
T.M.P
T.M.P
