Tân nhạc ra đời cách đây gần 70 năm . Khi đi ngược lại dòng lịch sử đó
qua nhiều bài báo , sách vở , tư liệu cũng như thông qua một số nhạc sĩ lão thành
còn sống , tôi đã lượm lặt được rất nhiều điều kỳ thú . Chẳng hạn tôi đã tập họp
được một số kỷ lục của Tân nhạc để gửi đến các bạn yêu nhạc Việt hầu giải khuây
và biết đâu sẽ chiêm nghiệm ra một điều gì đó hay hay…
-Gịong ca nam cao ( ténor ) đầu
tiên và cũng là nhạc sĩ Tân nhạc lần đầu tiên có bài hát được công bố là Nguyễn Văn Tuyên . Bài hát Bướm hoa ( thơ : Nguyễn Văn Cổn ) của ông
được đăng trên tờ Ngày Nay số 122 ngày 7/8/1938 .Sau đây là bản in của nó trên
tờ báo này.
-Tờ báo chuyên về âm nhạc đầu tiên
của Việt Nam
là tờ Nhạc Việt . Nó ra đời vào năm
1948.
-Các ca sĩ đầu tiên hát nhạc Tây
lời ta là Kim Thoa , Ái Liên vào khoảng
năm 1934 với các bài đặt lời mở đầu cho phong trào nhạc Tân nhạc sơ khai của Tư Chơi ( Huỳnh Hữu Trung ) trên sân khấu
cải lương.
-
-Trước đây vài năm có nổi lên
phong trào viết lời bài hát Việt bằng ngoại ngữ ( tiếng Anh ) . Nhưng chính nhạc
sĩ Dương Thiệu Tước cách đây hơn 60
năm đã tiên phong đưa ra những bài nhạc Việt với lời ngoại quốc ( tiếng Pháp ) . Đó là các bài Joie d’aimer ( Thú yêu thương ) Souvenance ( Hồi niệm )…với phần lời do
Thẩm Bích ( anh của nhạc sĩ Thẩm Oánh ) viết.
-Văn cao là người trước nhất sáng tác trường ca và do đó được coi là
cha đẻ thể loại trường ca của Tân nhạc . Tác
phẩm Sông Lô của ông viết vào
năm 1947 là một trường ca kinh điển của Việt Nam .
-Nhạc sĩ yểu mệnh nhất là Đặng Thế Phong
. Ông mất khi mới 24 tuổi .Đặng Thế
Phong còn là người mở đầu cho dòng
nhạc tình lãng mạn với bộ ba nổi tiếng : Đêm
thu , Giọt mưa thu , Con thuyền không bến
-Ông vua nhạc Tango của Tân nhạc
là nhạc sĩ Hoàng Trọng . Ông đã sáng tác hàng chục bài chỉ với một nhịp điệu của
xứ sở Argentina
. Hoàng Trọng cũng là một trong những người đầu tiên du nhập Tango vào Việt Nam với nhạc phẩm
Tiếng đàn ai.
-Bạn từng biết đến hoặc đã đi
nghe nhạc ở các phòng trà nổi tiếng như Tiếng tơ đồng , M&Tôi…nhưng bạn có
biết phòng trà ca nhạc đầu tiên của Việt
Nam xuất hiện bao giờ và ở đâu không ? Đó là vào năm 1946 ở đường Bờ Hồ , Hà Nội.
-Cũng tại Hà nội vào đầu thập niên 40 lần đầu tiên ở nước ta có
khiêu vũ trường ( lúc đó gọi là nhà hàng khiêu vũ) do Cô Đốc Sao thành lập
. Các vũ nữ lúc đó là các ả đào bỏ nghề ( vì ca trù đã hết mốt ) đi học nhảy đầm
với vũ sư đầu tiên là Đỗ Đình Khang.
-Nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát , người lớn tuổi nhất của Tân Nhạc cũng là cha đẻ
của thể loại nhạc hành khúc và nhạc hài hước ( như Chờ đợi bình minh , Con Voi
, Thằng Bờm , Con mèo mà trèo cây cau… )
mà sau này các nhạc sĩ như Lưu Hữu Phước , Hùng Lân , Lê Thương…sẽ kế thừa và
phát triển . Nguyễn
Xuân Khoát
còn là người đầu tiên phổ thơ với ngũ cung thuần tuý ( bài Hồn Xuân )
-Nhạc sĩ Hùng Lân là người khởi xướng cho nhạc thánh ca Việt với 11 tập nhạc
mang tên Cung thánh . Sau này ông sẽ
đi theo dòng hùng ca được gợi mở bởi Nguyễn Xuân Khoát
để đóng góp cho nhạc Việt những bài nổi tiếng như Hè về , Khoẻ vì nước…
-Việt Lang , Hoàng Phú
( tức là nhạc sĩ Tô Vũ ) Phạm Ngữ với các bài theo thứ tự như Tình
quê hương , Ngày xưa , Nhớ quê hương là những người mở đầu cho
dòng nhạc tình tự quê hương
-Nhạc sĩ viết nhạc kịch đầu tiên
là Lưu Hữu Phước . Ông đã sáng tác Tục lụy chuyển thể từ vở kịch cùng tên
của Khái Hưng dựa theo tác phẩm kịch
thơ của Thế Lữ ( cũng cùng tên )
-Lê Thương
là người khai sinh cho thể loại truyện ca . Hầu hết các bài hát nổi tiếng của ông
đều viết theo phong cách này : Nàng Hà Tiên , Trên sông Dương Tử và bất hủ nhất là Hòn Vọng phu.
-Người đầu tiên hát nhạc hài hước
là Trần Văn Trạch ( em ruột GS Trần
Văn Khê ). Ông là người lập nhóm ATV nổi tiếng một thời mà sau đó nhiều nhóm nhạc
hài khác đã bắt chước.
-Vở ca kịch đầu tiên của VN là vở
Tục Lụy, một sáng tác của Lưu Hữu Phước
được viết vào năm 1943 dựa trên kịch thơ của Thế Lữ chuyển thể từ kịch của Khái
Hưng.
-Ra
khơi là nhạc cổ điển không lời đầu tiên của VN do Tạ Phước viết gồm có 3 bè, viết ở giọng Sol trưởng
-Nhạc sĩ phản chiến đầu tiên và nổi
tiếng nhất của Việt Nam
là Trịnh Công Sơn . Có một số nhạc sĩ
khác như Miên Đức Thắng…cũng đi theo đường hướng này
nhưng không nổi bật bằng . Ông cũng là người sáng tác nhiều ca khúc nhất : gần
600 bài , là nhạc sĩ sống trong nước duy nhất có tên trong các Tự điển bách
khoa nổi tiếng của thế giới .
T.M.P
T.M.P