BẦU SÔ CA SĨ : MAY MẮN NHIỀU HƠN TÀI NĂNG

Nghề bầu ca sĩ tái xuất hiện ở Việt Nam vào khoảng cuối thập niên 90 và nở rộ sau đó chỉ vài năm . Sỡ dĩ nói tái xuất hiện là vì nó đã từng tồn tại trước năm 75 ở Sài gòn - nơi đã từng làm quen với thương trường âm nhạc đầu tiên . Sau năm 75 âm nhạc nước ta không mang tính thị trường nữa vì thế vai trò bầu sô mất đi hoặc biến sang dạng thức khác . Điều này chỉ chấm dứt khi đến khoảng giữa thập niên 90 là thời điểm những yếu tố thị trường bắt đầu trở lại với âm nhạc .  Trong môi trường đó , nghề làm bầu tất yếu phải nảy sinh.

Tuy nhiên nghề bầu ca sĩ trước đây không rầm rộ như bây giờ , chủ yếu thường được xây dựng trên quan hệ thầy trò trong các lò đào tạo ca sĩ và đồng tiền chưa có giá trị vạn năng mà thường là do sự đam mê âm nhạc nhiều hơn . Bây giờ thì khác , âm nhạc đã trở thành một phương tiện kinh doanh hấp dẫn và ca sĩ sẽ là công cụ để nguời làm bầu hái ra tiền , đồng thời họ cũng quay trở lại làm bệ phóng/chống lưng cho ca sĩ leo lên những nấc thang kim tiền và danh vọng . Người làm bầu ở nước ta không cần hiểu biết gì về âm nhạc hoặc hiểu lơ tơ mơ cũng được mà chỉ cần có máu kinh doanh , nhanh nhậy với thị hiếu xã hội và có đồng vốn mạnh . Ở các nước phát triển nghề này được gọi là manager và có trường lớp hẳn hòi hoặc chí ít đó cũng là dân trong nghề hoặc có sự am hiểu thấu đáo về âm nhạc .

Nhìn lại khoảng nửa thập niên bầu sô ăn nên làm ra , điều lớn nhất in đậm trong tâm trí chúng ta là bầu sô có thể giúp người ta mua nhà lầu xe hơi nhưng chưa bao giờ nó thực sự là chuyên nghiệp mà hoàn toàn mang tính may nhờ rủi chịu , mặc dù những bầu sô thành công đều tranh nhau nói về những bí quyết , những thủ thuật lăng xê…thoáng nghe qua tưởng là những tư duy làm ăn rất khoa học và uyên thâm . Thực tế không phải như vậy . Hầu như không có ông/bà bầu nào có thể thành công với “ sản phẩm lăng xê “ thứ hai của mình . Chúng ta chỉ thấy duy nhất một hiện tượng một bầu-một ca sĩ .

Hoàng Tuấn sau thành công  Đan Trường , thừa thắng xông lên với hàng loạt dự án : Châu Hoàng Nhung , Lâm Vũ , Đăng Khôi…nhưng sau một thời gian làm việc không hiệu quả anh đành để cho những ca sĩ đó ra đi tay trắng . Hữu Minh tạo dựng được thương hiệu Cẩm Ly cũng nuôi tham vọng tiếp theo với Lê Uyên Nhi , Quang Vinh , Thanh Thanh , Vân Quang Long nhưng cũng đành xếp xó , ngoại trừ một Vân Quang Long mới về đầu quân với một chút ít chú ý như Nhi-Vinh-Thanh buổi đầu nhưng rồi chỉ dừng lại ở đấy ( Chỉ có Vinh là còn được nhắc đến chút ít còn những người kia hầu như lặng tăm ) . Đỗ Quang sau thắng lợi là người đầu tiên lăng xê đạt yêu cầu một nhóm hát theo mô hình boysband thời thượng là 1088 đã quay qua đầu tư cho Triệu Hoàng . Với “ Sản phẩm “ này không hẳn Đỗ Quang thất bại nhưng Triệu Hoàng chỉ là một hiệu quả trung bình mà thôi , chứ không có ép-phê như 1088 . Thuỷ Nguyễn đẩy được Nguyễn Phi Hùng lên hàng ca sĩ ăn khách song chị phải chịu bó tay sau đó với con bài Văn Thanh Tùng , nên đành phải buông cho ca sĩ này về núp bóng ông bầu Anh Khanh dưới bảng hiệu mới : Quách Thành Danh , nhưng cũng chưa thấy mùa xuân đâu . Quốc Bảo ” bơm “ người mẫu Ngô Thanh Vân lên hàng ca sĩ với những ấn tượng rất ồn ào, nhưng xem ra lần “ bơm “ thành công lần thứ hai là bất khả thi .

Những ví dụ kể trên đủ là một bài rao giảng của thực tế cho chúng ta hiểu rằng những thành công đến chỉ đến một lần thường là do may mắn , gặp hên nhiều hơn là do chính khả năng ( Người ta có câu : hay không bằng hên ) . Nếu có tài thực sự những thành công như thế sẽ là con số nhiều . Vậy thì những bí kíp , sự tài ba mà họ thường đề cao sao lại không giúp họ đi lại con đường “ nhung gấm “ đó lần thứ hai dù họ rất khao khát nhân đôi , nhân ba ánh hào quang này ? Thực tế này sẽ là một bài học đắt giá và là sự cảnh báo cho ca sĩ nào đó vội vã bám vào một ông/bà bầu vừa nổi tiếng bất chợt với một ca sĩ . Tâm tư đó vẫn còn là kỷ niệm ngậm ngùi khó quên của các ca sĩ làm người đến sau đã nêu tên ở trên.

Những nhân vật lớn của thế giới lăng-xê , thế giới showbiz Việt Nam dường như chưa thấy đâu mà chỉ là ló dạng những con người chơi trò xổ số với nghề bầu sô ca sĩ . Những gương mặt lớn như mong ước  sẽ giúp tạo ra một những sản phẩm của công nghệ lăng-xê có hàm lượng giá trị cao . Để nhiều người hiểu rằng nhạc thị trường không có gì xấu mà chỉ có sản phẩm thị trường xấu hoặc tốt mà thôi . Mariah Carey , Céline Dion , Whitney Houston , Madonna…cũng là sản phẩm lăng-xê , phát triển trong môi trường của âm nhạc tiêu thụ nhưng họ là những Divas , nghĩa là những siêu phẩm .Trong khi những sản phẩm khác như các nhóm boy/girl bands khác cũng ở nước họ lại chỉ là hàng chợ may sẵn , nghĩa là thứ phẩm.

     Mariah  Carey được lăng xê với hình ảnh gợi cảm nhưng vẫn có một chất giọng đẳng cấp

Còn ở ta ? Người ta thường thấy rằng những ca sĩ do bầu sô lăng xê thường chỉ là những ca sĩ tầm thấp hoặc trung bình , trong khi những ca sĩ ở tầm cao thì chính họ thường không dính dáng gì đến với ông/bà bầu nào cả . Họ tự toả sáng như một ngọn đèn giàu năng lượng nội tại chứ không phải là loại ánh sáng phản chiếu ra từ tấm gương nhờ vào một nguồn sáng vay mượn khác ./.

T.M.P