24.6.19

VÀI SUY NGHĨ VỀ “NHẠC SĨ” & “ THỢ NHẠC”


Phần lớn những người học sáng tác từ nhạc viện ra hay những trường lớp tương tự họ đều trở thành những người thợ viết nhạc vững tay nghề. Sau bao năm học “phép viết nhạc” họ đều được đóng khung trong cái khuôn vàng thước ngọc mà nhà trường đã định sẵn cho họ. Thế là họ chỉ “sáng tạo” trong cái “cá chậu chim lồng” đó mà thôi. Nghĩa là cũng giống như người thợ chăm chỉ và tinh xảo tay nghề cứ làm theo những thiết kế có sẵn rồi thêm chút “mắm muối” và gọi đó là sáng tạo.
Những “nhạc sĩ thợ” này có thể soạn khí nhạc, viết nhạc phim, sân khấu, hoà âm phối khí...và tay nghề họ thì quá chuẩn theo học thuật nhà trường. Cái này khỏi bàn rồi. Nhưng nghe qua thì chúng như sản xuất hàng loạt hoặc...khó ngửi. “Khó ngửi” này là từ mượn của J.K. Namurti, một trong những nhà hiền triết tâm linh nổi bật của Ấn Độ hiện đại. Khó ngửi tức là chúng đi từ tai này qua tai kia, hay đi vào mắt này ra mắt kia. Chả có cái nào đi tới được trái tim người nghe cả. Hay ngay cả khi chúng món men đến được trái tim, nhưng cái đầu minh mẫn của người nghe sâu sắc nào đó sẽ nhận ra sự vay mượn của loài khỉ.

BÀN QUA VỀ “NGƯỜI CHƠI” & “NGHỆ SĨ”




Một người thợ giỏi, cực giỏi, rất xuất sắc thì cũng là người thợ. Bởi anh ta chỉ làm theo bản thiết kế sáng tạo của nhà thiết kế. Ở anh ấy chỉ có sự khéo léo, tinh xảo, chăm chỉ và tập trung cao độ. Nhưng anh không có sự sáng tạo. Anh chỉ làm theo, bắt chước theo mô hình có sẵn của người khác. Nên luôn luôn anh chỉ là người thợ.
Một nhạc công cũng vậy. Tức là người chơi đàn(player). Anh chơi đàn rất tuyệt. Kỹ thuật rất điêu luyện. Nhưng anh chỉ chơi đàn theo bản nhạc của người khác đã viết sẵn. Không ai gọi anh là nhạc sĩ được. Không có khái niệm nhạc sĩ piano hay nhạc sĩ guitar, violon, kèn...Chỉ có khái niệm nghệ sĩ chơi đàn(pianist, guitarist, violonist...)
Nhưng như thế nào mới được gọi là nghệ sĩ chơi đàn? 

16.3.17

Khi Bolero Không Chỉ Là Bolero!

Bolero là một trong các thể loại âm nhạc của thế giới được du nhập và Việt hoá thành công nhất ở nước ta.
Chuyện đơn giản có vậy thôi, nhưng...Chuyện gì đã xảy ra với bolero?

Nhạc Bolero xuất hiện ở Việt Nam vào cuối thập niên 50 của thế kỷ trước, như vậy nó đã có tuổi đời khoảng hơn 60 năm, nghĩa là ra đời sau Tân nhạc Việt (1938) hơn 2 thập niên. Gọi là nhạc bolero vì nó được viết theo tiết điệu bolero của Mỹ latin. Gốc rễ của nó chính là từ Tây Ban Nha đã lan tỏa sang các nước nam Mỹ rồi sau đó thâm nhập toàn thế giới. Điều đặc biệt là khi du nhập vào VN và tuôn chảy khi ào ạt lúc thâm trầm thì dòng nhạc này không bao giờ lạc hậu trong thú nghe nhạc của đa số người Việt! và điều thú vị hơn hết nó chứng minh được một điều vô địch của nó so với tất cả các thể loại nhạc phương tây khi đặt chân vào VN: Việt hóa thành công để có dân tộc tính cao nhất.

11.9.16

Ngọc Lan


Ngọc Lan hát bằng trái tim nên xét về "đẳng cấp của thanh quản" theo cái chuẩn "cơ khí" của các "thợ nhạc" có bằng cấp, cô sẽ rớt từ vòng gửi xe của các cuộc thi như "Sao Mai" hay "Tiếng hát truyền hình". Ở đó, người ta hát bằng cái cổ họng và cái đầu nhiều quá.

Nhưng với âm nhạc đích thực, cổ họng hay cái đầu chỉ là phương tiện và tạm bợ, trái tim mới là cứu cánh và dài lâu.

Các "Diva" của chúng ta ngày nay quá thông minh và quá tỉnh táo. Họ có "điên" cũng chỉ là "Xuý Vân giả dại". Họ sắc sảo như con ma-nơ-canh đúng chuẩn nhưng vô hồn, vô cảm.

Đã bao lần tôi bẽ bàng nhìn họ "ăn bánh trả tiền" cho tình ca mà lẽ ra phải là một thăng hoa tuyệt đỉnh cả thân xác lẫn tâm hồn của một đôi tình nhân...

TMP

3.9.16

Nhà Phê Bình, Lên Cung Trăng Mà Ở!

Nhà phê bình trước tiên là một người chân thật. Họ không quan trọng người ta thích hay ghét mình. Thích thì tốt, ghét cũng không sao. Họ không quan tâm nhiều đến lợi hại. Lợi thì vui, thiệt thì chấp nhận.


Nhà phê bình chỉ chăm chăm làm sao suy nghĩ thật độc lập, không thiên vị, không cảm tính và không bầy đàn. Rồi làm sao dám nói điều mình nghĩ một cách thản nhiên và vô tư.
Do đó khó mà có nhà phê bình chân chính. Nhà phê bình giỏi là hiếm nhưng phê bình chân chính càng hiếm hơn. Bởi, có những người suy nghĩ độc lập và trung thực nhưng khi nói lại lệ thuộc và giả dối. Nghĩa là không dám nói điều mình nghĩ. Bởi họ sợ. Sợ nhiều thứ: Sợ mất lòng, bị ghét, tẩy chay, cô lập, mất quan hệ, lợi ích kinh tế và cuối cùng là cô đơn.

Một nỗi sợ bình thường của một người bình thường trong sự bình thường của cuộc sống.
Do vậy muốn phê bình chân chính phải là một người phi thường vượt lên những nỗi sợ bình thường.

Nhưng người phi thường thì có mấy ai?
Back To Top