Một người thợ giỏi, cực giỏi, rất xuất sắc thì cũng là người thợ. Bởi anh ta chỉ làm theo bản thiết kế sáng tạo của nhà thiết kế. Ở anh ấy chỉ có sự khéo léo, tinh xảo, chăm chỉ và tập trung cao độ. Nhưng anh không có sự sáng tạo. Anh chỉ làm theo, bắt chước theo mô hình có sẵn của người khác. Nên luôn luôn anh chỉ là người thợ.
Một nhạc công cũng vậy. Tức là người chơi đàn(player). Anh chơi đàn rất tuyệt. Kỹ thuật rất điêu luyện. Nhưng anh chỉ chơi đàn theo bản nhạc của người khác đã viết sẵn. Không ai gọi anh là nhạc sĩ được. Không có khái niệm nhạc sĩ piano hay nhạc sĩ guitar, violon, kèn...Chỉ có khái niệm nghệ sĩ chơi đàn(pianist, guitarist, violonist...)
Nhưng như thế nào mới được gọi là nghệ sĩ chơi đàn? Chúng ta sẽ nói sau.
Nhạc sĩ là người sáng tác những bản nhạc. Có nhạc sĩ chơi đàn hay như những nhạc công xuất sắc và cũng có nhạc sĩ chơi đàn cũng...thường thôi. Và trong thời nay, có khi nhà soạn nhạc, sáng tác nhạc cũng chẳng cần phải chơi đàn. Đã có những công cụ máy tính giúp họ làm việc thay cây đàn. Hình ảnh nhạc sĩ bên cây đàn với cây bút và tờ giấy kẻ nhạc có vẻ đã...vintage lắm rồi.
Nhưng bản nhạc cần phải có người trình tấu thì người nghe mới thưởng thức được. Lúc đó, nhạc công và nghệ sĩ chơi đàn sẽ làm công việc đó. Nhạc công là gì, chúng ta đã nói qua. Còn nghệ sĩ chơi đàn? Anh ta trước hết là một nhạc công trong phần kỹ thuật của mình, nhưng cái làm nên danh xưng nghệ sĩ chính là phần hồn của anh ta khi trình tấu. Nó làm nên diện mạo riêng trong hàng trăm, hàng ngàn người chơi cùng một bản nhạc. Cái khác nhau giữa 2 đẳng cấp chính là chỗ đó, phần hồn. Nói khác đi, là nghệ thuật. Nhạc công chỉ biết có kỹ thuật tinh xảo nhưng nghệ sĩ còn thổi vào kỹ thuật đó linh hồn của chính mình khi giao thoa với linh hồn của nhạc sĩ mà mình đang trình tấu.
Với người nhạc công chơi bằng giọng hát của mình cũng vậy. Người ta gọi là thợ hát. Và để xứng đáng với khái niệm ca sĩ thì người hát phải là một nghệ sĩ hát.
Thợ hát(singer) thì vô kể, ca sĩ rất hiếm. Nhưng để ưu ái người ta gọi là ca sĩ hết. Và những người xuất sắc vượt lên người ta gọi là danh ca( diva, divo). Thật ra, đó là những ca sĩ thực thụ, còn những “ca sĩ đại trà” kia chỉ là thợ hát mà thôi.
Còn thợ nhạc? Tức là người thợ viết nhạc. Sẽ là một bài riêng biệt.
( Nhân ngày Âm Nhạc Thế Giới 22/6)
( Nhân ngày Âm Nhạc Thế Giới 22/6)
