VÀI SUY NGHĨ VỀ “NHẠC SĨ” & “ THỢ NHẠC”

Phần lớn những người học sáng tác từ nhạc viện ra hay những trường lớp tương tự họ đều trở thành những người thợ viết nhạc vững tay nghề. Sau bao năm học “phép viết nhạc” họ đều được đóng khung trong cái khuôn vàng thước ngọc mà nhà trường đã định sẵn cho họ. Thế là họ chỉ “sáng tạo” trong cái “cá chậu chim lồng” đó mà thôi. Nghĩa là cũng giống như người thợ chăm chỉ và tinh xảo tay nghề cứ làm theo những thiết kế có sẵn rồi thêm chút “mắm muối” và gọi đó là sáng tạo.

Những “nhạc sĩ thợ” này có thể soạn khí nhạc, viết nhạc phim, sân khấu, hoà âm phối khí...và tay nghề họ thì quá chuẩn theo học thuật nhà trường. Cái này khỏi bàn rồi. Nhưng nghe qua thì chúng như sản xuất hàng loạt hoặc...khó ngửi. “Khó ngửi” này là từ mượn của J.K. Namurti, một trong những nhà hiền triết tâm linh nổi bật của Ấn Độ hiện đại. Khó ngửi tức là chúng đi từ tai này qua tai kia, hay đi vào mắt này ra mắt kia. Chả có cái nào đi tới được trái tim người nghe cả. Hay ngay cả khi chúng món men đến được trái tim, nhưng cái đầu minh mẫn của người nghe sâu sắc nào đó sẽ nhận ra sự vay mượn của loài khỉ.

BÀN QUA VỀ “NGƯỜI CHƠI” & “NGHỆ SĨ”

Một người thợ giỏi, cực giỏi, rất xuất sắc thì cũng là người thợ. Bởi anh ta chỉ làm theo bản thiết kế sáng tạo của nhà thiết kế. Ở anh ấy chỉ có sự khéo léo, tinh xảo, chăm chỉ và tập trung cao độ. Nhưng anh không có sự sáng tạo. Anh chỉ làm theo, bắt chước theo mô hình có sẵn của người khác. Nên luôn luôn anh chỉ là người thợ.

Một nhạc công cũng vậy. Tức là người chơi đàn(player). Anh chơi đàn rất tuyệt. Kỹ thuật rất điêu luyện. Nhưng anh chỉ chơi đàn theo bản nhạc của người khác đã viết sẵn. Không ai gọi anh là nhạc sĩ được. Không có khái niệm nhạc sĩ piano hay nhạc sĩ guitar, violon, kèn...Chỉ có khái niệm nghệ sĩ chơi đàn(pianist, guitarist, violonist...)

Nhưng như thế nào mới được gọi là nghệ sĩ chơi đàn?